Bởi: ChildrenLearningReading.com
Nhận thức về âm vị được định nghĩa là khả năng xác định, nghe và làm việc với các đơn vị âm thanh nhỏ nhất được gọi là âm vị. Nó KHÔNG giống với nhận thức âm vị học, thay vào đó, nó là một phạm trù phụ của nhận thức âm vị học. Ví dụ, nhận thức về âm vị là hẹp và chỉ xử lý các âm vị và sử dụng các âm riêng lẻ của từ – chẳng hạn như / c /, / a / và / t / là các âm riêng lẻ cấu thành từ “mèo”. Mặt khác, nhận thức âm vị học bao gồm khả năng nhận biết âm vị và nó cũng bao gồm khả năng nghe, xác định và điều khiển các đơn vị âm thanh lớn hơn như rimes và onset.
Nhận thức về ngữ âm có thể được dạy từ rất sớm và sẽ đóng một vai trò quan trọng trong việc giúp trẻ học đọc và đánh vần. Tuy nhiên, tôi tin rằng một đứa trẻ biết nói là một đứa trẻ có thể học đọc. Trẻ em dưới hai tuổi có thể học đọc bằng cách phát triển nhận thức về ngữ âm, và chúng có thể học đọc trôi chảy. Mời các bạn xem đoạn video về một đứa trẻ 2 tuổi (2yr11ths) đang đọc dưới đây.
Dưới đây là một số kỹ năng nhận biết ngữ âm phổ biến nhất thường được thực hành với học sinh và trẻ nhỏ:
- Nhận dạng âm vị – có thể nhận ra các âm thông thường trong các từ khác nhau như / p / là âm phổ biến của “pat”, “pick” và “play”.
- Phân lập âm vị – có thể nhận ra các âm riêng lẻ của các từ như / c / là âm đầu của “cat” và / t / là âm kết thúc của “cat”.
- Thay thế âm vị – có thể thay đổi từ này sang từ khác bằng cách thay thế một âm vị. Ví dụ, thay đổi / t / trong “cat” thành / p / bây giờ tạo thành “cap”.
- Phân đoạn từ – phụ huynh nói từ “lap”, và trẻ nói các âm riêng lẻ: / l /, / a /, và / p /.
- Kết hợp bằng miệng – phụ huynh nói các âm riêng lẻ như / r /, / e /, và / d /, và trẻ hình thành từ từ các âm để nói “red”.
Các nghiên cứu đã phát hiện ra rằng nhận thức về ngữ âm là yếu tố dự đoán tốt nhất về khả năng đọc thành công ở trẻ nhỏ. Nghiên cứu cũng cho thấy rằng trẻ em có mức độ nhận thức âm vị cao tiến bộ với thành tích đọc và viết chính tả cao; tuy nhiên, một số trẻ có nhận thức âm vị thấp gặp khó khăn trong việc học đọc và đánh vần. Vì vậy, điều quan trọng là cha mẹ phải giúp con nhỏ của họ phát triển nhận thức tốt về ngữ âm. [1]
Khả năng kết hợp miệng và phân đoạn các từ giúp trẻ em đọc và đánh vần. Theo Hội đồng Đọc hiểu Quốc gia, kết hợp bằng miệng giúp trẻ phát triển kỹ năng đọc trong đó các chữ cái in được chuyển thành âm thanh kết hợp để tạo thành từ. Ngoài ra, phân đoạn từ giúp trẻ em chia nhỏ các từ thành các âm riêng lẻ (âm vị) và giúp trẻ học cách đánh vần các từ không quen thuộc.
Khi còn nhỏ, trẻ bắt đầu phát triển và nắm vững các kỹ năng nhận biết âm vị, chúng sẽ khám phá một thế giới hoàn toàn mới trong báo in và đọc. Bạn sẽ mở ra thế giới của họ theo một chiều hướng hoàn toàn mới của niềm vui và sự yên tĩnh. Họ sẽ có thể đọc những cuốn sách mà họ yêu thích, phát triển sự hiểu biết tốt hơn về thế giới xung quanh thông qua các tài liệu in và có rất nhiều niềm vui bằng cách tạo ra các từ vô nghĩa mới thông qua thay thế âm vị.
Ví dụ, chúng tôi dạy con gái mình đọc khi còn nhỏ – khi cô bé hơn 2 tuổi rưỡi. Trước khi lên ba tuổi, cô ấy sẽ chạy quanh nhà và nói tất cả các loại từ ngớ ngẩn bằng cách thay thế âm vị. Một trong những điều yêu thích của cô ấy là thay thế âm chữ cái / d / trong “daddy” bằng âm thanh chữ cái / n /. Vì vậy, cô ấy sẽ chạy quanh tôi theo vòng tròn và liên tục nói “vú em, bảo mẫu, hãy làm điều này” hoặc “bảo mẫu, bảo mẫu, hãy đến chơi với tôi”, v.v … Tất nhiên, cô ấy chỉ làm điều này khi cô ấy muốn ngớ ngẩn và để làm cho tôi cười, vào những lúc khác, cô ấy tất nhiên sẽ gọi tôi một cách đàng hoàng là “bố”, chứ không phải “bảo mẫu”. Cô ấy nhận thức rõ sự khác biệt giữa những từ này và hoàn toàn có khả năng sử dụng phép thay thế âm vị để thay đổi bất kỳ chữ cái nào trong các từ để tạo thành các từ khác.
Nhấp vào đây để tìm hiểu cách dạy con bạn đọc một cách dễ dàng và nhanh chóng.