Top 10 Câu Hỏi Và Câu Trả Lời Phổ Biến Nhất Về Dịch Tả Lợn Châu Phi (African Swine Fever) (FAQ),

1. Dịch tả lợn châu Phi là gì?

Trả lời:
Dịch tả lợn châu Phi (African Swine Fever – ASF) là một bệnh truyền nhiễm nguy hiểm do virus ASFV gây ra, lây lan chủ yếu trên loài lợn nhà và lợn rừng. Virus này có sức đề kháng rất cao trong môi trường, có thể tồn tại lâu trong thịt đông lạnh, xác lợn chết hoặc môi trường chăn nuôi. ASF gây tỷ lệ chết gần như 100% đối với lợn bị nhiễm, gây thiệt hại nghiêm trọng cho ngành chăn nuôi toàn cầu. Điểm đáng chú ý là bệnh không lây sang người, nhưng lại là thách thức lớn đối với an ninh lương thực và kinh tế nông nghiệp.

2. Virus dịch tả lợn châu Phi lây lan như thế nào?

Trả lời:
ASF có khả năng lây lan rất nhanh qua nhiều con đường:

• Tiếp xúc trực tiếp giữa lợn khỏe và lợn bệnh.
• Qua nguồn thức ăn chứa sản phẩm từ lợn bị nhiễm, đặc biệt là thịt, xương, nội tạng.
• Qua dụng cụ, phương tiện, quần áo của người chăm sóc lợn bị nhiễm.
• Qua côn trùng hút máu (như ve mềm) và động vật trung gian.
• Qua môi trường: đất, nước, chuồng trại có chứa virus.
  Điều nguy hiểm là virus ASF có thể tồn tại nhiều tháng trong thịt đông lạnh, nên nguy cơ phát tán rộng là rất cao.

3. Những triệu chứng nào thường gặp ở lợn mắc dịch tả lợn châu Phi?

Trả lời:
Các triệu chứng phổ biến bao gồm:

• Sốt cao liên tục (40,5–42°C).
• Lợn bỏ ăn, mệt mỏi, thở gấp.
• Da có những mảng xuất huyết màu đỏ tím, đặc biệt ở tai, bụng, đuôi.
• Tiêu chảy, nôn mửa, chảy máu mũi hoặc hậu môn.
• Tỷ lệ chết cao trong vòng 7–10 ngày kể từ khi phát bệnh.
  Điểm khó khăn là triệu chứng ASF rất dễ nhầm lẫn với các bệnh khác như dịch tả lợn cổ điển (CSF), khiến việc chẩn đoán ban đầu khó khăn nếu không có xét nghiệm.

4. Có vắc-xin phòng dịch tả lợn châu Phi chưa?

Trả lời:
Cho đến nay, ASF vẫn chưa có vắc-xin thương mại nào được công nhận rộng rãi trên toàn cầu. Một số quốc gia như Trung Quốc, Việt Nam và Tây Ban Nha đang thử nghiệm vắc-xin ASF, nhưng chưa có sản phẩm nào đạt mức độ an toàn và hiệu quả tuyệt đối. Vì vậy, biện pháp chính để phòng dịch vẫn là an toàn sinh học trong chăn nuôi, kiểm soát vận chuyển và tiêu hủy lợn mắc bệnh.

5. Dịch tả lợn châu Phi có lây sang người không?

Trả lời:
Không. ASF chỉ lây nhiễm cho lợn (bao gồm cả lợn nhà và lợn rừng). Virus này không gây bệnh cho con người. Người không bị nhiễm ASF, nhưng có thể trở thành vật trung gian truyền bệnh nếu tiếp xúc với lợn bệnh rồi mang virus qua quần áo, giày dép, dụng cụ chăn nuôi đến khu vực khác.

6. Dịch tả lợn châu Phi ảnh hưởng đến ngành chăn nuôi và kinh tế như thế nào?

Trả lời:
ASF gây thiệt hại rất lớn cho ngành chăn nuôi:

• Tỷ lệ chết cao: gần 100% lợn mắc bệnh sẽ chết.
• Tiêu hủy hàng loạt: để ngăn dịch lây lan, hàng triệu con lợn buộc phải bị tiêu hủy.
• Ảnh hưởng nguồn cung thực phẩm: giá thịt lợn tăng mạnh, gây thiếu hụt thực phẩm tại nhiều quốc gia.
• Tổn thất kinh tế: thiệt hại hàng tỷ USD mỗi năm cho các quốc gia có dịch.
• Ảnh hưởng thương mại quốc tế: nhiều quốc gia áp dụng biện pháp cấm nhập khẩu thịt lợn từ vùng có dịch, gây khó khăn cho ngành xuất khẩu.

7. Làm thế nào để phòng ngừa dịch tả lợn châu Phi?

Trả lời:
Các biện pháp phòng ngừa chủ yếu gồm:

• Áp dụng an toàn sinh học: khử trùng chuồng trại thường xuyên, kiểm soát người và phương tiện ra vào trang trại.
• Quản lý nguồn thức ăn: không sử dụng thức ăn thừa từ nhà hàng, bếp ăn có chứa sản phẩm thịt lợn.
• Kiểm soát vận chuyển: không mua bán, vận chuyển lợn trái phép.
• Giám sát và báo cáo: khi phát hiện lợn có triệu chứng bất thường phải báo ngay cho cơ quan thú y.
• Tiêu hủy nhanh chóng: cách ly và tiêu hủy lợn bệnh để ngăn chặn lây lan.

8. Có thể ăn thịt lợn bị dịch tả lợn châu Phi không?

Trả lời:
Về lý thuyết, virus ASF không gây bệnh cho người, nên thịt lợn nhiễm ASF không lây sang người khi ăn. Tuy nhiên, theo quy định an toàn thực phẩm, không được phép tiêu thụ thịt lợn mắc ASF vì nguy cơ phát tán virus ra môi trường, gây lây lan dịch bệnh cho các đàn lợn khác. Do đó, lợn nhiễm ASF bắt buộc phải bị tiêu hủy theo quy định của cơ quan thú y.

9. Dịch tả lợn châu Phi có khác gì so với dịch tả lợn cổ điển không?

Trả lời:
Có. Cả hai đều là bệnh truyền nhiễm nguy hiểm, nhưng khác nhau:

• Nguyên nhân: ASF do virus ASFV gây ra, trong khi dịch tả lợn cổ điển (CSF) do virus CSFV gây ra.
• Vắc-xin: CSF đã có vắc-xin phòng bệnh, còn ASF thì chưa.
• Mức độ nguy hiểm: ASF có tỷ lệ chết gần 100% và chưa có biện pháp điều trị, trong khi CSF có thể được kiểm soát bằng tiêm phòng.

10. Nếu phát hiện dịch tả lợn châu Phi tại địa phương thì phải làm gì?

Trả lời:
Khi phát hiện lợn có dấu hiệu nghi ngờ ASF, người chăn nuôi cần:

• Báo ngay cho cơ quan thú y địa phương để lấy mẫu xét nghiệm.
• Cách ly lợn bệnh, hạn chế người ra vào khu vực chuồng trại.
• Tạm ngừng mua bán, vận chuyển lợn.
• Thực hiện vệ sinh, tiêu độc khử trùng toàn bộ khu vực.
• Nếu có kết quả dương tính, phải tiến hành tiêu hủy lợn bệnh theo quy định.
  Tuân thủ đúng quy trình giúp kiểm soát dịch nhanh chóng, giảm thiểu thiệt hại và ngăn chặn lây lan sang các vùng khác.